Achosion ac effeithiau mwtaniad
Newid mewn Uned sylfaenol o ddefnydd genetig sy'n cael ei etifeddu oddi wrth ein rhieni. Mae'n ddarn o DNA sy'n rheoli rhan o gemeg cell - yn enwedig cynhyrchu protein. neu Yr adeiledd sydd wedi ei wneud o DNA sy’n codio ar gyfer holl nodweddion organeb. yw mwtaniad. Mae’n newid prin, ar hap, yn y deunydd genetig, ac mewn rhai achosion gall gael ei etifeddu.
Achosion mwtaniad
Gall mwtaniad ddigwydd yn ddigymell, hynny yw, mae’n digwydd heb reswm o gwbl, neu gall ddigwydd oherwydd:
- pelydriad ïoneiddio
- Asiant ffisegol neu gemegol sy’n gallu anwytho neu gynyddu amlder mwtaniad mewn organeb. cemegol - fel tar o fwg sigarét
Mae pelydriad ïoneiddio’n cynnwys pelydrau gama, pelydrau X, a phelydrau uwchfioled. Po fwyaf yw’r dos o Egni sy’n cael ei gario gan ronynnau mewn sylwedd ymbelydrol, neu sy’n lledaenu o ffynhonnell. a gaiff cell, mwyaf fydd y siawns o fwtaniad.
Effeithiau mwtaniad
Gall mwtaniad fod yn Ystyr mwtaniad niwtral yw newid mewn DNA organeb sydd ddim yn cael unrhyw effaith ar yr organeb ei hun. a chael dim effaith. Er enghraifft, hwyrach y bydd y protein a gynhyrchir gan enyn mwtanaidd yn gweithio lawn cystal â’r protein o’r genyn normal.
Gall mwtaniad fod yn llesol weithiau. Er enghraifft, mae pobl sy’n gludwyr (heterosygaidd) i Un o sawl ffurf ar enyn penodol. cryman-gelloedd yn fwy abl i wrthsefyll malaria (clefyd trofannol) na phobl sy’n Mae hyn yn disgrifio genoteip lle mae’r ddau alel ar gyfer y nodwedd yn union yr un fath. i’r genyn.
Gall mwtaniadau newid gweithgaredd protein mewn rhan o’r DNA sy’n codio. Gall mwtaniadau o’r fath achosi newidiadau ffenoteip, a all gael canlyniadau difrifol, fel y clefyd genetig ffibrosis cystig.