Òrdughan sreathach
Tha Gillian a' pàigheadh cùmhnant a' fòn aice mar a chleachdas i e. Tha i airson obrachadh a-mach dè na chosg i air teacstan an t-seachdain seo.
Tha aon teacst a' cosg 5sg.
Feumaidh tu clàr luachan a dhèanamh airson suas ri 6 teacstan a' sealltainn na cosgais ann an sgillinnean mar a chì thu gu h-ìosal.
Feumaidh sinn a-nis foirmle a lorg a chuidicheas sinn ag obrachadh a-mach cosgais àireamh sam bith de theacstan.
Bu chòir gum faic thu bhon chlàr gu h-àrd gu bheil a' chosgais a' dol suas 5 gach turas.
'S e am foirmle \(C=5\times T\)
Question
Chuir Gillian 87 teacstan air falbh an t-seachdain seo. Dè chosg Gillian air teacstan an t-seachdain seo?
Cosgais (ann an sgillinnean) = 5 x àireamh theacstan
Gabhaidh seo ath-sgrìobhadh mar:
\(C = 5 \times T\)
Chuir Gillian 87 teacstan an t-seachdain seo. Faodaidh sinn a-nis am foirmle seo a chleachdadh gus a' chosgais obrachadh a-mach.
\(C = 5 \times T\)
\(C = 5 \times 87\)
\(C = 435sg = \pounds4.35\)
An nmh teirm
Seo òrdugh-àireamhan a' tòiseachadh le 1: 1, 4, 7, 10.
Bidh thu a' faighinn na h-ath àireimh le bhith a' cur 3 ris an teirm roimhpe.
Thèid iarraidh ort glè thric foirmle a lorg airson an nmh teirm.
Question
Lorg an nmh teirm.
Gus seo a dhèanamh, feumaidh sinn an toiseach an diofar eadar gach teirm a lorg. Innsidh seo pàirt dhen fhoirmle dhuinn:
\(\text{Ò} = 3 \times n\)
Nuair a dh'ionadaicheas sinn \(n = 1\) dhan fhoirmle seo, chì sinn nach obraich e mar \(\text{Ò} = 3 \times 1 = 3\), ach 's e 1 a' chiad teirm.
Chan fheum sinn a-nis ach 2 a thoirt-air-falbh.
\(\text{Ò} = 3 \times 1 - 2\)
\(\text{Ò} = 1\)
Feuch seo a-nis airson theirmean eile gus a bhith cinnteach gu bheil an riaghailt agad ag obrachadh:
Teirm 2
\(\text{Ò} = 3 \times 2 - 2\)
\(\text{Ò} = 6 - 2\)
\(\text{Ò} = 4\,Ceart!\)
Teirm 4
\(\text{Ò} = 3x4 -2\)
\(\text{Ò} = 12-2\)
\(\text{Ò} = 10\,Ceart!\)
Tha am foirmle againn a-nis:
\(\text{Ò} = 3 \times n - 2\)
or:
\(\text{Ò} = 3n - 2\)
Obraichidh an dòigh seo daonnan airson òrdughan far a bheil an diofar eadar na teirmean a' fuireach mar a bha e.
Question
Lorg an nmh teirm san òrdugh 1, 5, 9, 13.
| nmh teirm | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Òrdugh | 1 | 5 | 9 | 13 | 17 |
| nmh teirm |
|---|
| 1 |
| 2 |
| 3 |
| 4 |
| 5 |
| Òrdugh |
|---|
| 1 |
| 5 |
| 9 |
| 13 |
| 17 |
- An toiseach, lorg an diofar eadar gach teirm
- 'S e 4 an diofar eadar gach teirm
- Leigidh seo leat a' chiad phàirt dhen fhoirmle obrachadh a-mach
- Tòisichidh am foirmle airson an òrduigh seo le \(\text{Ò} = 4n\)
- Thoir sùil a-nis air gach teirm
- Nuair a tha n = 1, \(\text{Ò} = 4 \times 1 = 4\). Ach 's e 1st a' 1d teirm.
- Mar sin feumaidh sinn 3 a thoirt-air-falbh airson a' chiad teirm ceart fhaighinn agus cuideachd dèanamh cinnteach gu bheil seo ag obrachadh airson an 2ra teirm.
'S e am foirmle airson an òrduigh \(\text{Ò} = 4n - 3\).